Pagsisikap sa pagkatha ng kwento

PAGSISIKAP SA PAGKATHA NG KWENTO

dapat pagbutihin ang pagkatha ng kwento

upang mabasa ng masang dukha't obrero

lalo't malalathala ito sa diyaryo

publikasyon ng mahihirap na totoo

na daluyan ng pahayag hinggil sa isyu

kaya binabasa pati mga polyeto

nagsikap na mag-ipon upang makabili

ng mga aklat ng kwento nina Tagore,

Irving, Austen, Jack London, F. Sionil Jose,

Lovecraft, Mark Twain, upang sanayin ang sarili

sa pagkatha ng kwentong sa masa'y may silbi

na balang araw ay maipagmamalaki

salamat at may Taliba ng Maralita

na natatanging diyaryong naglalathala

ng aking kwento't tula, na kung ito'y wala

walang lalagakan ng aking mga akda

- gregoriovbituinjr.

05.29.2024

* Taliba ng Maralita - opisyal na publikasyon ng pambansang samahang Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML)

Ang dalawang edisyon ng aklat na "Jose Corazon de Jesus: Mga Piling Tula"

ANG DALAWANG EDISYON NG AKLAT NA "JOSE CORAZON DE JESUS: MGA PILING TULA"

Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Mayroon na akong dalawang edisyon ng aklat na "Jose Corazon de Jesus" Mga Piling Tula" na ang pagitan ng pagbili ko sa mga ito ay dalawampung taon at apat na buwan. Ang editor ng mga nasabing aklat ay si National Artist for Literature Virgilio S. Almario.

Ang unang edisyon, na may paunang salita ng namayapa nang dating Senador Blas F. Ople, ay nabili ko sa halagang P250.00 sa National Book Store sa Gotesco Grand Central sa Lungsod ng Caloocan noong Disyembre 23, 2003. May sukat itong 5 3/4 x 8 3/4, may kapal na kalahating pulgada, at binubuo ng 252 pahina, 200 pahina ang nasa Hindu-Arabic numeral habang 52 pahina ang naka-Roman numeral.

Ang ikalawang edisyon naman ay nabili ko sa halagang P350.00 noong Abril 17, 2024, sa Gimenez Gallery ng UP Diliman, habang inilulunsad doon ang 50th UMPIL National Writers Congress at ika-37 Gawad Pambansang alagad ni Balagtas. May sukat itong 5 3/4 x 8 3/4, may kapal na 7/8 pulgada, at binubuo ng 270 pahina, 260 pahina ang nasa Hindu-Arabic numeral habang 10 naman ang bumubuo sa pahinang pampamagat, karapatang-sipi at talaan ng nilalaman.

Sa pabalat ng unang edisyon ay tatlo ang litrato ni de Jesus, habang isang litrato na lang sa binagong edisyon.

Sa unang edisyon, ang pambungad ni Almario, na may pamagat na "Mga Kuwintas ng Bituin at Luha: Isang Pagbabalik sa Buhay at Tula ni Jose Corazon de Jesus" ay nagsimula sa pahina xiii at nagtapos sa pahina l, o pahina 13 hanggang 50. Kaya 38 pahina iyon (50 - 13) + 1 = 38.

Sa ikalawang edisyon, nagkaroon ng mga dagdag o inapdeyt ni Almario ang pambungad, subalit umabot na lamang iyon ng 33 pahina, dahil mas maliit ang sukat ng font nito kumpara sa unang edisyon. Nakalagay din sa dulo niyon:

Unang bersiyon: 9 Oktubre 1984

Binago: 22 Oktubre 2022

Gayunpaman, napansin ko sa ikalawang edisyon na may ilang natanggal na tula mula sa unang edisyon.

Suriin natin ang talaan ng nilalaman. Hinati sa apat na kabanata ang mga tula, na nilagyan ng pamagat:

Ibong Asul - 32 tula sa unang edisyon; 29 tula sa ikalawang edisyon; 3 tula ang nawala

Ang Pamana - 38 tula sa unang edisyon; 32 tula sa ikalawang edisyon; 6 na tula ang nawala

Sa Siyudad ng Ilaw - 32 tula sa unang edisyon; 24 tula sa ikalawang edisyon; 8 tula ang nawala

Bayan Ko - 29 tula sa unang edisyon; 27 tula sa ikalawang edisyon; 2 tula ang nawala

Kung isasama ang pambungad na tulang Paghahandog na nasa una't ikalawang edisyon, na hindi kasama sa mga nabanggit na kabanata, ang unang edisyon ay binubuo ng 132 tula, habang ang ikalawang edisyon ay binubuo na lamang ng 113 tula, at 19 na tula ang tinnggal sa ikalawang edisyon.

Kaya maganda pa ring mayroon ako ng unang edisyon dahil mababasa ko pa rin ang nawalang 19 na tula sa ikalawang edisyon.

Kumatha ako ng munting tula hinggil dito:

ANG AKLAT NG MGA TULA NI HUSENG BATUTE

mayroon na akong / dalawang edisyon

ng aklat ng tula / ni Jose Corazon

de Jesus, tunay na / naging inspirasyon

sa tugma't sukat na / dito natitipon

ngunit una'y tila / iba sa ikalwa

pagkat labingsiyam / na tula'y wala na

siya namang aking / ipinagtataka

na tulang nawala'y / wala ring kapara

gayunman, saludo / pa rin kay Sir Rio

siyang nagsaliksik / at nagtipon nito

nagkaroon tayo / ng nasabing libro

mga tulang ginto / bagamat di puro

tanging masasabi'y / maraming salamat

mga tula rito'y / nakapagmumulat

tulang Manggagawa'y / inspirasyong sukat

na paborito kong / agad nadalumat

05.17.2024

Xanadu

XANADU

Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

May awitin noon si Olivia Newton-John na ang pamagat ay Xanadu. Pamilyar pa ako hanggang ngayon sa tono ng nasabing awit.

Hanggang sa mabili ko sa Fully Booked ang aklat na Khubilai Khan, Lord of Xanadu, Emperor of China, na inakda ni Jonathan Clements.

Binalikan ko ang liriko ng awit. Narito ang ilang talata:

A place where nobody dared to go

The love that we came to know

They call it Xanadu (it takes your breath and it'll leave you blind)

And now, open your eyes and see

What we have made is real

We are in Xanadu (you dream of it, we offer you)

A million lights are dancing and there you are, a shooting star

An everlasting world and you're here with me, eternally

Xanadu, Xanadu

(Now we are here) in Xanadu

Isinalin ko ito sa wikang Filipino:

Isang lugar kung saan walang nangahas pumunta

Ang pag-ibig na ating nabatid

Tinatawag nila iyong Xanadu (tangay nito ang iyong hininga't iiwan kang bulag)

At ngayon, buksan mo ang iyong mga mata at tingnan

Kung ginawa natin ay totoo

Tayo'y nasa Xanadu (pinangarap mo ito, iniaalok namin sa iyo)

Isang milyong ilaw ang sumasayaw at narito ka, isang bulalakaw

Isang mundong walang hanggan at narito ka sa piling ko, magpakailanman

Xanadu, Xanadu

(Narito na tayo ngayon) sa Xanadu

Tila baga ang Xanadu na tinutukoy sa awit ay isang paraiso ng pag-ibig na walang nangahas magpunta dahil marahil malayo sa tunay na daigdig. O kaya'y isang lungsod ng mga ilaw na nasa kalawakan.

Subalit ang apo ni Genghis Khan, pinuno ng Mongolia noon, na si Khubilai Khan, ayon sa aklat na nabili ko, ay Lord of Xanadu, Emperor of China, o Panginoon ng Xanadu, Emperador ng Tsina. Nasa loob ba ng Tsina ang Xanadu, o nasa katabing lugar nitong Mongolia?

Naging duguan ba ang lupa ng Xanadu dahil sa pananakop nina Genghis Khan, at sumunod ay ang kanyang apong si Khubilai Khan? Sa awit, ang Xanadu ay isang lugar na hindi mapuntahan. Marahil, dahil ba isa na itong malawak na sementeryo na kayraming pinaslang ang hukbong pinamunuan ni Khubilai Khan? Ano ang itsura ng Xanadu ni Khubilai Khan?

Ayon sa Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Xanadu), Xanadu may refer to: Shangdu, the summer capital of Yuan dynasty ruled by Khubilai Khaan, grandson of Genghis Khaan.

- a metaphor for opulence or an idyllic place, based upon Samuel Taylor Coleridge's description of Shangdu in his poem Kubla Khan

(Ang Xanadu ay maaaring tungkol sa: Shangdu, ang summer capital ng Yuan dynasty na pinamumunuan ni Khubilai Khaan, apo ni Genghis Khaan.

- isang metapora para sa karangyaan o isang lugar na may kaaya-ayang pamumuhay, batay sa paglalarawan ni Samuel Taylor Coleridge sa Shangdu sa kanyang tulang Kubla Khan

Ayon muli sa Wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Shangdu): Ang Xanadu o Shangdu ay matatagpuan sa kasalukuyang Zhenglan Banner, sa loob ng Mongolia. Noong Hunyo 2012, ginawa itong World Heritage Site para sa makasaysayang kahalagahan nito at para sa kakaibang paghahalo ng kulturang Mongolyano at Tsino.

Inilarawan din ito ng makatang si Samuel Taylor Coleridge sa kanyang tulang Kubla Khan, na ang unang talata ay ito:

In Xanadu did Kubla Khan

A stately pleasure-dome decree:

Where Alph, the sacred river, ran

Through caverns measureless to man

Down to a sunless sea.

So twice five miles of fertile ground

With walls and towers were girdled round;

And here were gardens bright with sinuous rills

Where blossom'd many an incense-bearing tree;

And here were forests ancient as the hills,

Enfolding sunny spots of greenery.

Balak kong isalin sa wikang Filipino ang buong tula ni Coleridge na nasa limampu't apat na taludtod. Subalit hindi pa magawa ngayon. Gayunpaman, nakahilera na ito sa aking mga planong tulang salin.

Sa ngayon, nais ko munang kumatha ng tula hinggil sa Xanadu:

XANADU

isang awiting narinig noon

inawit ni Olivia Newton-John

nakahahalinang dinggin iyon

pagkat mapapaindak ka roon

ang Xanadu'y isang lugar pala

tawag din ay Shangdu sa Mongolia

doon si Kubla Khan nakilala

at si Genghis Khan ay lolo niya

nakabili nga ako ng libro

naakit na ako ng titulo

ang "Khubilai Khan, Lord of Xanadu"

aba'y Xanadu, pamilyar ako

babasahin ko ang talambuhay

ni Khubilai Khan, at magninilay

ang Xanadu ba kung malalakbay

ay mapuntahan ko kayang tunay?

05.13.2024

Tatlong aklat ng maiikling kwento

TATLONG AKLAT NG MAIIKLING KWENTO

tatlong aklat ng maiikling kwento

ang dagdag sa koleksyon ko ng libro

na mga awtor ay Amerikano,

taga-Inglatera, at Pilipino

To Build a Fire ang aklat ni Jack London

ang kay Jane Austen, pamagat: Sanditon

kay F. Sionil Jose ay Olvidon

ang basahin sila'y ganap kong layon

dagdag upang mabasa't paghandaan

upang makatha ang nobelang asam

mga akda kong kwento'y pag-igihan

hanggang pagnonobela'y matutunan

payak na pangarap ng maglulupa

at makatang dumanas din ng sigwa

bagtasin man ang sangkaterbang luha

ay patuloy sa layuning kumatha

ang mga awtor na aking nabanggit

kapara'y mga bituin sa langit

mga akda nila'y aking sinungkit

na nang binasa ko'y talagang sulit

- gregoriovbituinjr.

05.11.2024

350 klasikong kwento ang babasahin

350 KLASIKONG KWENTO ANG BABASAHIN

Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Pitong aklat na may limampung kwento bawat isa ang aking nabili nitong nakaraan lamang sa National Book Store. Nagkakahalaga ng P245.00 bawat isa, kaya P245.00 x 7 - P1,715.00 sa kabuuan. Subalit hindi ito isang bilihan, dahil pinag-ipunan ko muna ang mga ito hanggang sa makumpleto. Isa muna sa una, dalawa sa pangalawang bili, dalawa uli sa ikatlong bili, at dalawa sa ikaapat na bili.

Una kong nabili ang 50 Greatest Short Stories. Nakita ko rin ang iba pa. Hindi ko muna ipinagsabi at baka maunahan. Kaya pinuntirya ko talaga ang mga ito. Nag-ipon na ako, lalo na't mga klasikong kwento ito sa panitikang pandaigdig.

Ikalawa kong binili ang 50 Greatest Love Stories at ang 50 Greatest Detective Stories. Naghalungkat pa ako kung mayroon pa ba itong mga kasama, at nakita ko nga ang 50 Greatest Horror Stories na sa susunod kong punta na bibilhin.

Ikatlong pagpunta sa National Book Store ay binili ko na ang 50 Greatest Horror Stories at nakita ko pa ang 50 Creepy and Blood-Curdling Tales na aking isinabay na rin, na pawang dalawang aklat ng katatakutan. Iniisip ko ring magsanay ng paggawa ng maikling kwentong katatakutan noon, dahil nakapagbabasa na ako ng maiikling kwentong katatakutan, tulad ng mga kwento ni Edgar Allan Poe.

Ikaapat na bili ay dalawa uli. Ito ang 50 Strange and Astonishing Tales, na hinggil sa mga kababalaghan, at ang 50 Tales of Valour, Victory and the Vanquished, na mga kwento hinggil sa digmaan, kabayanihan, at namatay sa labanan.

Ang naglathala ng pitong aklat na ito'y ang Rupa Publications India Pvt. Ltd, 7/16 Ansari Road, Daryaganj, New Delhi 110002. Sa bawat aklat ay nasusulat din ang Printed in India. Bagamat iba-iba ang taon ng pagkalathala.

Pawang naglalaman ng mga akda ng mga klasikong manunulat, tulad nina Edgar Allan Poe, Guy de Maupassant, Sir Arthur Conan Doyle, Virginia Woolf, Rudyard Kipling,  H. G. Wells, Bram Stoker, Joseph Conrad, Jack London, Stephen Crane, Ernest Hemingway, at marami pang idolo ko sa pagsusulat.

Hindi makakaya kung bawat gabi ay magbabasa ng isang kwento dahil na rin sa maraming gawain. Subalit halimbawang makatapos ka ng isang kwento sa bawat gabi, at sunod-sunod na gabi, mababasa mo ito sa loob ng labing-isang buwan at labinlimang araw (350 kwento sa 350 araw) o kulang ng kalahating buwan sa isang buong taon (365 araw) ay matatapos mong basahin ang lahat ng kwento.

365 araw kada taon - kulang pa ng 15 kwento para sa isang buong taon. Nais kong makakatha rin ng mga kwentong ganito na pawang may lalim at naging klasiko na. Sa ngayon ay nalalathala ang aking mga kinathang maikling kwento, o dagli, sa pahayagang Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), na hinggil naman sa napapanahong mga isyu ng mga maralita't manggagawa.

Kaya ang pagbabasa ng pitong aklat na nabanggit ay dapat bigyan ng panahon upang mas malinang pa ang aking kakayahang magsulat ng kwento. Kaya hindi lamang ang mga ito koleksyon ko sa munti kong aklatan kundi mapag-aralan din ang mga estilo ng mga klasikong manunulat, at makalikha rin ng mga akdang baka maging klasiko rin sa kalaunan 

Ginawan ko ng munting tula ang usaping ito.

PITONG AKLAT NG KWENTO

pitong aklat ng maikling kwento ang nabili ko

limampung kwento ang nilalaman ng bawat libro

na pinag-ipunan upang mabili kong totoo

at mailagay sa aklatan at mabasa ito

una kong binili ang 50 Greatest Short Stories

sunod ay pinag-ipunan ang librong ninanais

sa pangalawang bili'y 50 Greatest Love Stories

na kasabay ng 50 Greatest Detective Stories

katatakutan ang 50 Greatest Horror Stories

pati ang aklat na 50 Creepy and Blood-Curdling Tales

sunod na bili'y 50 Strange and Astonishing Tales 

at ang 50 Tales of Valour, Victory and the Vanquished

limampung kwento ang nilalaman ng bawat aklat

tatlong daan at limampung kwento ang mabubuklat

at mababasa, bawat isa nawa'y madalumat

mabatid ang estilo ng klasikong manunulat

mga ito'y iba't ibang genre kung tutuusin

kayraming awtor at estilong pagkamalikhain

mga kwento'y nanamnamin, alamin at aralin

kung nais magpakabihasa sa kwento'y basahin

pagkatha ng maiikling kwento'y paghuhusayan

hinggil sa isyu ng api't pinagsamantalahan

kakathai'y kwento ng dukha, manggagawa't bayan

upang makatulong sa pagmulat sa sambayanan

05.04.2024

* litratong kuha ng makatang gala, Mayo 4, 2024